10 tác phẩm lịch sử nổi bật

go88 play

Những hình ảnh trong tác phẩm Lịch sử Việt Nam bằng hình. Ảnh: Đông A Books.

Năm 2024 đánh dấu sự ra mắt của nhiều tác phẩm lịch sử đồ sộ được các đơn vị làm sách dày công thực hiện qua hàng thập kỷ. Tiêu biểu trong số đó là tác phẩm Lịch sử Việt Nam bằng hình được Hội đồng Giải Sách Quốc gia ghi nhận là một tác phẩm có giá trị lớn. Đội ngũ biên tập đã đi chụp ảnh hơn 2.000 hiện vật từ các bảo tàng khác nhau trên thế giới để tạo nên một câu chuyện lịch sử Việt Nam bằng hình.

Bên cạnh đó， trong năm nay， có những tác phẩm sở hữu lượng phát hành lớn như Nexus， Chân dung anh hùng Lý Tự Trọng qua những tư liệu lịch sử， …

Lịch sử Việt Nam bằng hình (Đông A Books)

Cuốn sách Lịch sử Việt Nam bằng hình. Ảnh: Đông A Books.

Cuốn sách Lịch sử Việt Nam bằng hình mang đến bức tranh toàn cảnh về hành trình dựng nước và giữ nước của dân tộc， từ thời kỳ đồ đá， đồ kim khí đến sự hình thành một quốc gia hiện đại. Với gần 2.000 tranh ảnh và bản đồ minh họa， tác phẩm tái hiện một cách sinh động những bước ngoặt lịch sử， từ các trận chiến vang danh đến những danh nhân tiêu biểu.

Điểm đặc biệt của sách là cách trình bày công phu， tỉ mỉ trong từng trang. “Chúng tôi đã học hỏi rất nhiều từ các cuốn sách bách khoa nổi tiếng của DK để xây dựng cách dàn trang và chọn lựa nội dung phù hợp”， ông Đỗ Quốc Đạt Nhân - người phụ trách dự án - chia sẻ.

Đặc biệt， cuối mỗi phần còn có các bài khái quát về Trung Quốc và phương Tây trong cùng giai đoạn. Những nội dung này giúp tạo nên cái nhìn bao quát về lịch sử thế giới. Đây là một tác phẩm đáng giá dành cho những ai muốn hiểu sâu hơn về dòng chảy lịch sử Việt Nam.

Hồi ức Điện Biên Phủ - Những nhân chứng lên tiếng (GS Pierre Journoud， GS Hugues Tertrais)

Cuốn sách Hồi ức Điện Biên Phủ – Những nhân chứng lên tiếng được phát hành bởi Nhà xuât bản Đại học Sư phạm. Ảnh: Nhà xuât bản Đại học Sư phạm.

Hồi ức Điện Biên Phủ - Những nhân chứng lên tiếng là cuốn sách được xuất bản nhân dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (07/5/1954 - 07/5/2024). Đây là bản dịch từ nguyên tác tiếng Pháp Paroles de Dien Bien Phu - Les survivants témoignent， do hai giáo sư sử học Pierre Journoud và Hugues Tertrais biên soạn. Cuốn sách khắc họa lại trận chiến qua góc nhìn của các cựu binh Pháp với những câu chuyện chân thực， xúc động từ những người lính từng chiến đấu tại Điện Biên Phủ.

Từ sự ngỡ ngàng trước những tuyến đường hậu cần do hàng chục nghìn dân công Việt Nam xây dựng đến những suy tư của tướng Navarre， từng trang sách mở ra bức tranh sống động về chiến dịch lịch sử. Độc giả sẽ tìm thấy trong đó câu trả lời cho những câu hỏi lịch sử quan trọng， cùng những góc nhìn đa chiều về thất bại của Pháp và sức mạnh bền bỉ của Việt Nam. Đồng thời， cuốn sách đã lên án sự vô nhân tính của chế độ thực dân và ca ngợi tinh thần quật cường của quân dân Việt Nam.

Lịch sử sách (James Raven)

Cuốn Lịch sử sách của James Raven do Thái Hà Books biên soạn. Ảnh: Thái Hà Books.

Cuốn Lịch sử sách của James Raven mở ra một hành trình xuyên thời gian， khám phá sự tiến hóa của sách từ những hình thức sơ khai nhất cho đến thời đại kỹ thuật số hiện đại. Tác phẩm đi sâu vào mối liên kết giữa sách và bối cảnh văn hóa， xã hội， cũng như ý nghĩa biểu tượng của nó trong từng thời kỳ. Tác giả mở đầu bằng câu hỏi đầy khiêu khích: "Liệu con người có thể được coi là một cuốn sách?" và từ đó mở ra một chuỗi suy tư sâu sắc về bản chất và vai trò của sách.

Từ thế giới cổ đại， tác giả James Raven mô tả những phương tiện lưu trữ chữ viết đầu tiên như giấy cói， giấy da， và các dạng codex - một từ có nguồn gốc Latinh nghĩa là "thân cây" hay "khối gỗ". Nhà sử học Raven giải thích rằng cấu trúc codex， với các tờ giấy được đóng gáy và bảo vệ， đã trở thành định dạng phổ biến， đặc biệt trong cộng đồng Cơ đốc giáo thời Trung cổ， nơi "sách mang ý nghĩa hơn hẳn so với một vật thuần túy mang chở câu chữ".

Tác phẩm còn mở rộng đến những cuộc cách mạng của sách trong thời kỳ hiện đại. Từ sự xuất hiện của sách điện tử đến các hiệp định bản quyền toàn cầu， tác giả đặt câu hỏi về tương lai của sách trong bối cảnh toàn cầu hóa và số hóa.

Chân dung anh hùng Lý Tự Trọng qua những tư liệu lịch sử (Dương Trọng Phúc)

Cuốn sách Chân dung anh hùng Lý Tự Trọng qua những tư liệu lịch sử. Ảnh: Nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM.

Với nguồn tư liệu báo chí， hồi ký và phim ảnh phong phú， tác giả Dương Trọng Phúc đã đào sâu hơn vào các chi tiết tiểu sử， gia đình， quá trình học tập và sự nghiệp cách mạng của người anh hùng tuổi trẻ Lý Tự Trọng. Đặc biệt， tác giả đã sử dụng phương pháp đối chiếu tài liệu để làm sáng tỏ những thông tin gây tranh cãi.

Chẳng hạn， về thời gian Lý Tự Trọng về nước， tác giả khẳng định "chỉ có thể dao động từ tháng 5/1929 đến muộn nhất là giữa tháng 9/1929". Thời điểm hy sinh của anh cũng được làm rõ thông qua đối chiếu với báo chí đương thời， xác định là sáng thứ sáu， ngày 20/11/1931， 7m cn live - Giải trí thể thao trực tuyến không thể bỏ lỡ khoảng từ 5 đến 6 giờ sáng.

Theo chia sẻ từ tác giả， Gold88 Club Game Bài n Tin – Cổng game bài giải trí hấp dẫn dự án cuốn sách Chân dung anh hùng Lý Tự Trọng qua những tư liệu lịch sử đã được khởi động từ năm 2020. Trong suốt nhiều năm thực hiện， Bách Thú L Kép Hàng Ngày_ Khám Phá Thế Giới Mới Từ Những Câu Chuyện Kỳ Diệu tác giả Dương Trọng Phúc đã thực hiện nhiều chuyến đi để gặp gỡ trực tiếp những nhân chứng có liên quan và ghi nhận thông tin. Ngoài tài liệu tiếng Việt， tác giả còn nghiên cứu thêm các tài liệu lưu trữ bằng ngôn ngữ khác có gắn với địa điểm liên quan đến nhóm Đoàn viên đầu tiên. Cụ thể như tiếng Pháp (chủ yếu)， tiếng Anh， tiếng Trung， tiếng Thái， tiếng Nga. Bằng sự hỗ trợ của các thiết bị công nghệ hiện đại， tác giả đã trích xuất được tài liệu nhanh chóng， rút ngắn thời gian thực hiện.

Nexus (Yuval Noah Harari)

Tác phẩm Nexus cũng đã vượt mốc 30.000 bản tại Việt Nam. Ảnh: Omega+.

Tác phẩm đánh dấu sự trở lại của nhà sử học Yuval Noah Harari， một trong những học giả có ảnh hưởng lớn trong thời đại chúng ta. Với cái nhìn xuyên suốt lịch sử loài người， tác giả Harari khám phá vai trò của thông tin trong việc định hình xã hội và văn minh nhân loại.

Từ những câu chuyện thần thoại thời kỳ Đồ đá， quá trình biên soạn Kinh Thánh， đến sự xuất hiện của in ấn và truyền thông đại chúng， tác giả phân tích cách các hệ thống quyền lực như Đế chế La Mã hay Giáo hội Công giáo tận dụng thông tin để đạt được mục tiêu. Ông đặt ra sự hoài nghi về bản chất của thông tin: “Thông tin không phải là nguyên liệu thô của sự thật， nó cũng không chỉ là một thứ vũ khí.”

Trong kỷ nguyên AI hiện nay， tác giả Harari cảnh báo về những lựa chọn cấp bách mà nhân loại phải đối mặt. Theo ông Đào Trung Thành - chuyên gia tư vấn chiến lược công nghệ thông tin - nhà sử học Harari đưa ra hai kịch bản về AI: một viễn cảnh tích cực khi con người kiểm soát và sử dụng AI để giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu hay giáo dục; ngược lại， viễn cảnh tiêu cực có thể xảy ra nếu chúng ta không thiết lập cơ chế kiểm soát chặt chẽ.

Nexus không chỉ là một lời nhắc nhở về quá khứ mà còn là kim chỉ nam cho tương lai， nơi mà những quyết định hôm nay sẽ định hình vận mệnh của toàn nhân loại.

Lao động di cư trong lịch sử Việt Nam thời Pháp thuộc (nhóm tác giả: GS Eric Guerassimoff， PGS.TS Nguyễn Phương Ngọc， Andrew Hardy， GS Emmanuel Poisson)

Cuốn sách Lao động di cư trong lịch sử Việt Nam thời Pháp thuộc. Ảnh: Omega+.

Cuốn sách Lao động di cư trong lịch sử Việt Nam thời Pháp thuộc là một công trình nghiên cứu độc đáo， tập hợp 12 tiểu luận từ các nhà Việt Nam học.

Theo nhận định trong sách， di cư không chỉ là một hiện tượng xã hội mà còn là chìa khóa để hiểu sâu hơn về những biến động lịch sử， chính trị và kinh tế của thời kỳ thuộc địa. Từ các tài liệu lưu trữ đa dạng ở Việt Nam， Pháp， Tân-Calédonie， cuốn sách phác họa một bức tranh toàn cảnh về các động lực di dân cũng như ảnh hưởng của các chính sách thuộc địa đối với người lao động Việt Nam.

Bên cạnh các phân tích học thuật， các tác giả còn chỉ ra những khía cạnh trong đời sống tâm hồn người dân di cư thông qua sự lưu truyền rộng rãi của tác phẩm Tây phương mỹ nhơn lúc bấy giờ. Những chi tiết này không chỉ làm nổi bật bức tranh di cư mà còn soi sáng các khía cạnh xã hội đen tối dưới thời thuộc địa.

Lịch sử vợ (Marilyn Yalom)

Cuố sách Lịch sử vợ. Ảnh: Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam.

Bắt đầu cuốn sách， tác giả Marilyn Yalom mở ra một bối cảnh đương đại đầy trăn trở: Những người mẹ đơn thân lựa chọn không tái hôn dù họ có đủ mọi điều kiện thuận lợi.

Hàng loạt câu chuyện như vậy đã được ghi lại trong chuyên mục Dear Abby trên tờ San Francisco Chronicle. Câu hỏi chung được những người phụ nữ đơn thân đó đặt ra là: "Liệu tôi có nên kết hôn để không cảm thấy thiếu tình yêu?".

Từ tình huống này， tác giả đã đi ngược dòng thời gian để tìm hiểu về khái niệm "người vợ" đã phát triển ra sao. Hành trình bắt đầu từ những cuộc hôn nhân mang tính chất chính trị thời Hy Lạp cổ đại， nơi người vợ được coi là tài sản của chồng， đến các phong trào nữ quyền thế kỷ XX， khi phụ nữ bắt đầu giành quyền tự do quyết định cuộc sống của mình. Tác giả Marilyn Yalom đặt người vợ dưới lăng kính lịch sử và xã hội và chứng minh rằng “vợ” là một phạm trù có tính lịch sử và luôn biến đổi.

Khảo sát cũng cho thấy khái niệm "vợ" không đi liền với ý niệm về hạnh phúc trong mọi hoàn cảnh. Đây là điều do mỗi cá nhân mưu cầu và nỗ lực đạt được thông qua nhiều cách， không chỉ có mỗi con đường hôn nhân.

Lịch sử văn hóa biển Việt Nam (GS.TS Nguyễn Chí Bền)

Cuốn sách Lịch sử văn hóa biển Việt Nam. Ảnh: Nhà xuất bản Khoa học xã hội.

Là quốc gia ven biển với các vùng biển và thềm lục địa rộng lớn， Việt Nam từ lâu đã gắn liền với biển đảo trong việc tạo lập không gian sinh tồn và hình thành nền văn hóa， giao thương và xác lập chủ quyền quốc gia. Khẳng định này đã được GS.TS Nguyễn Chí Bền đưa ra trong công trình nghiên cứu Lịch sử văn hóa biển Việt Nam.

Bên cạnh những khía cạnh lịch sử， cuốn sách của GS.TS Nguyễn Chí Bền đã mở rộng sang những nghiên cứu liên ngành như dân tộc học， khảo cổ học và khoa học xã hội nhân văn. Điểm nổi bật của cuốn sách là việc đề cập đến cộng đồng cư dân Chăm， Khơ-me， Hoa， và cư dân Phù Nam - Óc Eo bên cạnh đời sống của người Kinh. Các chi tiết này làm nổi bật sự phong phú và đa dạng của văn hóa biển Việt Nam.

Ngoài ra， công trình cũng phân tích vai trò của các nhà văn hóa biển tiêu biểu， đồng thời nhấn mạnh mối quan hệ giữa biển đảo và chủ quyền quốc gia. Cuốn sách góp phần nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa biển， giúp độc giả hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa biển đảo trong bối cảnh hiện nay.

Bộ sách Lịch sử văn minh thế giới (45 tập， tác giả Will Durant， Ariel Durant)

Tập 1， phần 1 của bộ sách Lịch sử văn minh thế giới. Ảnh: IRED.

Với tổng cộng 45 tập， bộ sách đóng vai trò như một "từ điển văn minh"， giúp độc giả tiếp cận đa dạng các khía cạnh như chính trị， văn hóa， nghệ thuật， và triết học. Vào tháng 4 năm nay， bộ sách đã được chuyển thể trọn vẹn sang tiếng Việt.

Tác phẩm đã được thực hiện liên tục từ năm 1935 đến 1975 bởi vợ chồng Will Durant và Ariel Durant. Hai tác giả đã sử dụng lăng kính triết học để nhìn lịch sử， tạo nên một công trình nghiên cứu "lịch sử tích hợp" nhằm giải thích rõ ràng mối liên hệ giữa các nền văn minh và sự phát triển của nhân loại.

Theo dịch giả Phạm Viêm Phương， lịch sử từ xưa cổ của các triều đại như những dòng sông trôi chảy xuyên suốt và toàn bộ nền văn minh của nhân loại là hai bên bờ sông vẫn luôn trường tồn. Đó cũng là triết lý mà tác giả muốn gửi gắm trong tác phẩm và quan trọng hơn hết là lòng biết ơn của con người đối với nền văn minh của nhân loại.

Sử bịa (Jo Hedwig Teeuwisse)

Cuốn Sử bịa: 101 điều chưa từng xảy ra trong lịch sử. Ảnh: Thái Hà Books.

Jo Hedwig Teeuwisse， nhà nghiên cứu lịch sử người Hà Lan， nổi tiếng với biệt danh "The Fake History Hunter" (Thợ săn sử bịa). Bà đã dành nhiều năm nghiên cứu và vạch trần những câu chuyện không chính xác về lịch sử trên mạng xã hội và các phương tiện truyền thông. Tác giả Teeuwisse tập trung vào việc chỉ ra cách thức mà lịch sử bị bóp méo và lan truyền sai lệch， đặc biệt là trong thời đại mà tin giả ngày càng trở nên phổ biến.

Trong cuốn sách của mình， bà Teeuwisse chỉ ra rằng "sử bịa" (fake history) không chỉ đơn thuần là những câu chuyện không đúng sự thật， mà còn gây tác hại lớn. Bà nhấn mạnh rằng lịch sử bị bóp méo có thể dẫn đến những hiểu lầm nghiêm trọng， từ việc lan truyền những huyền thoại sai lệch về quá khứ đến việc sử dụng lịch sử như một công cụ để phục vụ lợi ích cá nhân hoặc chính trị.

Một ví dụ điển hình mà bà Teeuwisse nêu ra là những câu chuyện sai lệch về đại dịch Covid-19， khi một số cá nhân sử dụng những sự kiện trong quá khứ như Cái chết Đen hay dịch cúm Tây Ban Nha để củng cố niềm tin vào những giả thuyết không có căn cứ.

Thông qua tác phẩm， nhà nghiên cứu Teeuwisse nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về tính xác thực của thông tin. Đối với xã hội hiện nay， nơi mà thông tin tràn ngập và đôi khi không thể phân biệt thật – giả， cuốn Sử bịa trở thành cẩm nang hữu ích， giúp người đọc trở thành những "thợ săn" thông tin có ý thức và sáng suốt.

Đọc được sách hay， hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay， bạn muốn chia sẻ những cảm nhận， những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó， hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”， là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: [email protected]. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách， tên tác giả， số điện thoại.

Trân trọng.